Konserwanty w żywności – konieczne, ale szkodliwe
Dolegliwości wywoływane przez konserwanty i inne dodatki mogą prowadzić do rozwoju groźnych chorób, w tym nowotworów.
Konserwanty są to związki chemiczne dodawane do żywności przeznaczonej do sprzedaży. Dodawanie ich ma spowolnić proces rozkładu, psucia się produktów spożywczych, wywołanego rozwojem drobnoustrojów (bakterii i grzybów). Konserwanty przedłużają więc świeżość żywności przetworzonej oraz przydatność do spożycia, uatrakcyjniają wygląd oznaczone są symbolem „E” z zakresu E200–E299. Wszystkie substancje chemiczne dodawane do żywności muszą być dopuszczone do użycia przez Unię Europejską. Do produktów spożywczych dodawane są również barwniki, emulgatory, środki spulchniające i żelujące, środki pomocnicze, wzmacniacze smaku, środki słodzące, nabłyszczające oraz stabilizatory i zagęstniki.
Grupa E200 – występowanie i działanie na organizm
Konserwanty w żywności i napojach:
1) kwas benzoesowy (E210) i benzoesany (E211, E212, E213) – związki dodawane do napojów gazowanych, soków owocowych, galaretek, dżemów, kandyzowanych owoców, margaryn, sosów owocowych i warzywnych, konserw rybnych, koncentratów pomidorowych, gotowych dań instant i gum do żucia. Substancje te mogą wywoływać reakcje alergiczne (m.in. wysypki), podrażniać śluzówkę żołądka i jelit lub nawet przyczyniać się do rozwoju nowotworów, są niebezpieczne dla osób uczulonych na aspirynę;
2) dwutlenek siarki (E220) i siarczany (E221, E222, E223, E224, E225, E226, E227, E228) –składnik suszonych owoców, warzyw i grzybów, wiórków kokosowych, mieszanek przypraw, soków i koncentratów owocowych, chrzanu, musztardy, przetworów z ziemniaków, ale też piwa i wina; odpowiadają za rozwój alergii (mogą powodować ataki astmy), mogą wywoływać nudności i bóle głowy, zaburzenia prawidłowej pracy jelit oraz przyczyniają się do utraty witaminy B12;
3) bifenyl (E230), ortofenylofenol (E231) i ortofenylofenolan sodu (E232) – używane do impregnowania skórek owoców cytrusowych, aby zapobiec rozwojowi grzybów i odstraszyć insekty, wywołują wiele reakcji alergicznych i zakłócają naturalne procesy fizjologiczne zachodzące w skórze;
4) azotyn III potasu (E249) i azotyn III sodu (E250) – dodawane głównie do mięsa i jego przetworów (wędlin, kiełbas, pasztetów, konserw) oraz do ryb i przetworów; uznawane są za szczególnie niebezpieczne, mają bowiem bezpośredni wpływ na powstawanie i rozwój nowotworów (trzustki, okrężnicy, mózgu oraz krwi) – stałe podawanie ich zwiększa ryzyko zachorowania na raka aż o 67%; są również odpowiedzialne za rozwój astmy i wywołują stany zapalne nerek; powodują zawroty głowy oraz nienaturalne zachowania, są wyjątkowo szkodliwe dla osób z nadciśnieniem tętniczym; azotyn III sodu utrudnia transport tlenu w krwi;
5) azotan V sodu (E251) i azotan V potasu (E252) również są dodatkami do mięs i przetworów oraz do serów; mogą być przyczyną zawrotów głowy, duszności, sinienia powłok skórnych, astmy, stanów zapalnych nerek oraz problemów behawioralnych; azotany po przekształceniu się w azotyny są groźne przy nadciśnieniu tętniczym.
Żywność bez konserwantów – czy to możliwe?
Z pewnością konserwowanie żywności pozwala przedłużyć jej trwałość, a zarazem dostępność dla konsumentów. Zanim produkty dotrą na półki sklepowe, przebywają w różnych warunkach przez całą drogę. Ich dodatek jest więc konieczny zarówno jako warunek dla producentów żywności, jak i sieci sklepowych. W razie braku konserwantów ponosiliby oni duże koszty wytworzenia produktów i straty związane z psuciem się żywności. Warto jednak pamiętać, że wpływ tych związków na organizm nie jest w pełni zbadany, nieznane bowiem są ich właściwości w połączeniu z innymi substancjami ani długotrwały wpływ na organizm. Wszelkich dodatków do żywności jest coraz więcej, dostarczane są organizmowi w sposób ciągły, są też mieszane. Wiele konserwantów wchodzi w reakcję z innymi chemicznymi ulepszaczami, co powoduje niebezpieczną kumulację toksyn. Dolegliwości wywoływane przez konserwanty i inne dodatki mogą prowadzić do rozwoju groźnych chorób, w tym nowotworów.
Skutkiem odżywiania się produktami wysoko przetworzonymi jest znaczny spadek odporności oraz coraz częstsze występowanie chorób cywilizacyjnych: cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, choroba wieńcowej serca, otyłości, udaru mózgu, zawału serca, miażdżycy, astmy oskrzelowej, alergii, kamicy nerkowej, próchnicy zębów, wrzodów żołądka i dwunastnicy, osteoporozy, nowotworów, a także problemów natury psychicznej: nerwicy, depresji, nadpobudliwości, przewlekłego stresu i ciągłego niepokoju. Sztuczne substancje chemiczne wchodzące w skład produktów spożywczych są szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz dla dzieci – mogą odpowiadać za wiele wad wrodzonych.
Znaczący w ostatnich latach wzrost zachorowań na różnego typu alergie również może być skutkiem jedzenia chemicznie konserwowanej żywności, dlatego należy, na ile tylko możliwe, ograniczyć jej spożycie. Dokładne czytanie etykiet może okazać się bardzo ważnym sposobem dbania o własne zdrowie. Istnieje wiele produktów wolnych od konserwantów i innych toksycznych składników. Bardzo dojrzałym podejściem jest też wybór specjalnie oznaczonej żywności ekologicznej certyfikowanej. Niestety, niska cena innych, łatwo dostępnych produktów spożywczych może wskazywać na równie niską jakość.
Warto wiedzieć, że wiele chemicznych dodatków dopuszczonych w Polsce jest zabronionych w innych krajach. A to dowodzi, że badania nad szkodliwością substancji nadal trwają, czyli ich wpływ na organizm jest nieznany. W myśl zasady: wiem, co jem, lepiej sięgać po żywność w pełni naturalną, nieprzetworzoną, nawet jeśli wymaga to więcej wysiłku i czasu poświęconego na zakup i przygotowanie posiłku.
Bibliografia
Solarska E., Szkodliwe substancje w żywności, online: http://masazcare.hostit.pl/rob/pp/pdf_server.php?name=szkodliwe_substancje.pdf&file=resources/szkodliwe_substancje.pdf [dostęp 1.04.2018]
W tej samej kategorii