Nadzwyczajna roślina
Tymianek (Thymus vulgaris L.) jest niewielką krzewinką należącą do rodziny jasnotowatych. W stanie naturalnym występuje w krajach śródziemnomorskich. Uznawany jest za jedną z najstarszych roślin przyprawowych i leczniczych.
Bogactwo leczniczych substancji
Surowcami leczniczymi tymianku są: ziele i olejek. W zielu znajdują się m.in.: garbniki, kwasy fenolowe (kawowy, chlorogenowy), triterpeny, flawonoidy, substancje gorzkie, saponiny i składniki mineralne. Głównymi substancjami aktywnymi olejku tymiankowego są pochodne fenolowe – tymol i karwakrol. Olejek zawiera również: p-cymen, α-pinen, β-pinen, α-terpinen, limonen, myrcen, linalol, borneol, α-terpineol.
Prozdrowotne właściwości tymianku
Ziele tymianku wykazuje działanie bakteriobójcze, grzybobójcze, antyseptyczne, rozkurczowe, wykrztuśne, przeciwzapalne, przeciwpasożytnicze, moczopędne, wątroboochronne. Wspomaga pracę przewodu pokarmowego, pobudza wydzielanie żółci i soków trawiennych, łagodzi skurcze przewodu pokarmowego, poprawia apetyt.
Napary z ziela znajdują zastosowanie w: infekcjach górnych i dolnych dróg oddechowych, przewlekłych nieżytach gardła i krtani, stanach zapalnych jamy ustnej, chorobach przebiegających z uporczywym kaszlem i chrypką, niestrawności, nieżytach przewodu pokarmowego.
Tymianku można używać również do przygotowania płukanek, okładów i kosmetyków. Sprawdza się w pielęgnacji włosów mających tendencję do przetłuszczania się oraz w terapii łupieżu, wyprysków, stanów zapalnych skóry.
Drogocenny olejek
Olejek tymiankowy ma właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze, antyseptyczne, rozgrzewające, przeciwbólowe. Działa drażniąco na skórę i powoduje jej przekrwienie, łagodzi bóle reumatyczne i stawowo-mięśniowe. Stosuje się go do: inhalacji, masaży, kąpieli leczniczych i relaksacyjnych.
Tymol wyizolowany z olejku jest powszechnie używany w stomatologii jako środek do odkażania ubytków zębowych, składnik past do zębów i preparatów do higieny jamy ustnej.
Tymianek w kuchni
Ze względu na ostry smak i wyrazisty aromat jest przyprawą o szerokim zastosowaniu. Największe znaczenie ma w kuchni śródziemnomorskiej. Służy jako dodatek do: mięs, farszów, ryb, sosów, gulaszów, zup, marynat, wędlin, pasztetów, dań z grilla. Dobrze komponuje się z potrawami z roślin strączkowych i pomidorów.
Środki ostrożności
Znajdujący się w tymianku tymol działa toksycznie, jeśli podaje się preparaty w dużych ilościach. Przedawkowanie olejku tymiankowego może spowodować podrażnienia układu pokarmowego, uszkodzenie wątroby, nerek, serca i porażenie układu nerwowego. Preparatów zawierających tymianek lub olejek tymiankowy nie powinny przyjmować kobiety ciężarne ani karmiące, osoby cierpiące na nadciśnienie, epilepsję, chorobę wrzodową.
