Witamina D, a zdrowie człowieka
Witamina D jest jedną z najważniejszych dla zdrowia witamin. Może być samodzielnie wytwarzana przez organizm lub dostarczana z dietą, jednak u większości populacji widać jej niedobór.
Wpływ na układ szkieletowy
Witamina D reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, co ma bezpośredni wpływ na gęstość mineralną kości. Zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu, pobudza komórki kościotwórcze i reguluje mineralizację kości. Zwiększa przy tym siłę mięśni szkieletowych i skuteczność ćwiczeń fizycznych.
Niedobór u dzieci prowadzi do krzywicy i zaburzeń rozwoju zębów, u dorosłych – do niedostatecznego wysycenia kości wapniem i osteoporozy, a co za tym idzie – podwyższonego ryzyka złamań i trudności ze zrastaniem kości. Może on także przyczyniać się do rozwoju reumatyzmu.
Wpływ na układ sercowo-naczyniowy
Witamina D wpływa na regulację ciśnienia krwi oraz chroni przed chorobą wieńcową, niewydolnością serca, zawałem lub udarem serca, a także przed chorobą obwodową naczyń. Jej niedobór zwiększa ryzyko wystąpienia tych chorób, a także prowadzi do nadciśnienia oraz zwapnienia i zwężenia aorty.
Wpływ na układ odpornościowy
W badaniach naukowych udowodniono, że jest istotnym regulatorem reakcji immunologicznej. Wpływa korzystnie na odpowiedź przeciwbakteryjną, a także zmniejsza ryzyko powstawania chorób alergicznych oraz autoimmunologicznych, jak cukrzyca typu 1, stwardnienie rozsiane i nieswoiste zapalenia jelit.
Wpływ na układ nerwowy
Substancja ta posiada właściwości neuroprotekcyjne, chroni komórki nerwowe przed śmiercią w razie udaru oraz opóźnia ich degenerację warunkowaną wiekiem. Chroni je także przed stresem oksydacyjnym.
Wykazano, że niski poziom tej witaminy ma wpływ na zdrowie psychiczne, gdyż zwiększa ryzyko i intensywność przebiegu choroby dwubiegunowej, nerwicy i depresji. Jej niedobór w okresie płodowym może mieć wpływ na rozwój schizofrenii w wieku dorosłym.
Pozostałe działania
Witamina ta wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju różnych rodzajów nowotworów i powstawania przerzutów. Pomaga też zapobiegać łuszczycy i astmie. Ułatwia spalanie tkanki tłuszczowej, dlatego chętnie przyjmowana jest przez odchudzających się.
Metody suplementacji
Najprostszym źródłem witaminy D jest regularne, krótkotrwałe wystawienie skóry na działanie promieni słonecznych lub wizyty w solarium. Niestety ta ostatnia metoda może zwiększać ryzyko nowotworów skóry. Występuje głównie w produktach o dużej zawartości tłuszczów zwierzęcych (np. masło) bądź konserwantów i soli (w konserwach rybnych), których nie należy spożywać w nadmiarze z uwagi na ich negatywny wpływ na układ sercowy.
Zalecaną dawką tej witaminy w suplementacji dziennej jest 700-1000 IU (17,5-25 ug), a dla dzieci natomiast 400 IU (10 ug). Wchłaniana jest przez rozpuszczanie w tłuszczach.
