Karob (ang. Ceratonia siliqua L.) to zimozielone drzewo z rodziny bobowatych osiągające wysokość nawet 15–18 m (średnio dorasta do 7m). Inne jego nazwy: szarańczyn strąkowy, ceratonia, drzewo karbowe czy drzewo świętojańskie. Rośnie w krajach Morza Śródziemnego, a pochodzi z Azji Mniejszej (z Omanu). Ceratonia uprawiana jest obecnie w wielu krajach: we Włoszech, Portugalii, Hiszpanii, Grecji, Palestynie, Izraelu, Iranie, Indiach, Australii, na Cyprze, w USA (szczególnie w Kalifornii i Arizonie) i w niektórych częściach południowej i centralnej Ameryki (przede wszystkim w Meksyku).
Produktem spożywczym są owoce: 20-, 25-centymetrowe skórzaste strąki o barwie brązowofioletowej. W ich wnętrzu znajdują się twarde, szarobrązowe ziarna. Miąższ strąków był pożywieniem już w czasach biblijnych, szczególnie dla ludzi ubogich podczas nieurodzaju. Karob jest niezwykle pożywny, a jego uprawy są bardzo wydajne: z jednego drzewa można w ciągu roku uzyskać od 100 do 400 kg strąków.
Zastosowanie
1) w formie sproszkowanej, czyli w postaci tzw. mączki chleba świętojańskiego jest:
• składnikiem herbat, naparów oraz jako zdrowy zamiennik kakao, napojów kakao- i czekoladopodobnych (miąższ strąków ma słodkawy smak, przypominający czekoladę);
• dodatkiem do różnych produktów zbożowych, piekarniczych i cukierniczych: pieczywa, płatków śniadaniowych, batonów, ciastek;
• używany do wyrobu syropów przeciwkaszlowych;
2) sok wyciskany ze strąków (kaftan) stosuje się jako:
• zagęszczacz – tzw. guma karobowa (E410) – do wyrobu lodów i sosów, syropów i przetworów owocowych;
• do produkcji napojów alkoholowych, m.in. win i likierów;
3) wypalone i zmielone ziarno jest zamiennikiem kawy;
4) włókno jest dodatkiem w przemyśle tytoniowym;
5) składnik kosmetyków;
6) do produkcji papieru;
7) w ziołolecznictwie – proszek i odwary służą do leczenia stanów zapalnych jelit i żołądka oraz jako środek przeciwbiegunkowy, a włókno dietetyczne pozyskiwane z owoców karobu jest naturalnym preparatem prozdrowotnym na zaparcia oraz obniżającym poziom cholesterolu i cukru we krwi.
Duża kaloryczność
Miąższ ze strąków ceratonii zawiera: 70% węglowodanów – są to przede wszystkim cukry (m.in. mannoza) oraz skrobia, hemiceluloza i pektyny; 6% białka; 4% tłuszczu; witaminy z grupy B oraz A, C, D i E; składniki mineralne (potas, magnez, żelazo, wapń i fosfor); 15% wody oraz garbniki, śluzy i polifenole. W skład ziaren z kolei wchodzi aż 60% białka. Pozyskane z owoców karobu włókno dietetyczne zawiera polisacharydy, ligninę i oligosacharydy. Właściwości te decydują o pożywności karobu, który już w starożytności był ratunkiem dla ludzi biednych w czasach nieurodzaju oraz pozwolił przetrwać I i II wojnę światową wielu żołnierzom żywiącym się właśnie owocami szarańczynu. Spożycie 100 g karobu dostarcza organizmowi 222 kcal.
Wpływ na pracę organizmu
Jego działanie względem poszczególnych układów w organizmie człowieka:
1) obniża poziom złego cholesterolu (LDL) we krwi – zapobiega to groźnym zatorom naczyń krwionośnych, a tym samym przeciwdziała miażdżycy i obniża ryzyko zawału serca;
2) pomaga w utrzymaniu stałego poziomu cukru we krwi, co wspomaga leczenie cukrzycy typu 2;
3) działa przeciwutleniająco – zawarte w nim polifenole zmiatają wolne rodniki tlenowe krążące w ustroju, przez co zapobiega stanom zapalnym, co z kolei redukuje stres oksydacyjny oraz ogranicza ryzyko rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych i nowotworów;
4) poprawia trawienie – jest pomocne przy zaparciach, biegunce i niestrawności, refluksie żołądkowo-przełykowym i zgadze oraz leczy stany zapalne żołądka i jelit;
5) działa przeciwkaszlowo;
6) dostarcza podstawowych składników odżywczych: węglowodanów, białka, minerałów i witamin.
