Czym są karotenoidy?
Karotenoidy to grupa związków chemicznych występujących w roślinach jako barwniki. Służą do komunikacji, np. aby wskazać roznoszącym nasiona zwierzętom, że owoce są już dojrzałe, oraz uczestniczą w procesie fotosyntezy. Obecnie znanych jest ponad 700 karotenoidów. Nadają one kolory od żółtego do czerwonego.
Do najważniejszych karotenoidów używanych w diecie należą:
• β-karoten
• likopen
• luteina
• astaksantyna.
Niebezpieczne wolne rodniki
W czasie wszelkich przemian związanych z metabolizmem komórek organizmu wytwarzane są wolne rodniki jako produkt uboczny. Mogą one pochodzić od różnych cząsteczek, np.: tlenu, azotu czy siarki.
Są cząsteczkami o zbyt małej liczbie elektronów. Są bardzo reaktywne, ponieważ dążą do wyrównania niedoborów. Reagując z innymi cząsteczkami, powodują ich destabilizację. Gdy wchodzą w reakcję z dużymi cząsteczkami, jak: białka, DNA czy tłuszcze, może dojść do poważnych uszkodzeń komórek organizmu.
Stres oksydacyjny
Nadmiar podobnych reakcji w organizmie, związany ze zbyt dużą ilością wolnych rodników, prowadzi do wielu poważnych schorzeń, np.: powstawania nowotworów, zaburzeń układu krążenia, alergii czy chorób neurodegeneracyjnych.
Dlatego tak ważne jest zadbanie o to, aby w diecie nie zabrakło karotenoidów, które są naturalnymi sprzymierzeńcami w walce z wolnymi rodnikami.
Β-karoten
Jest barwnikiem żółtym, występuje w: marchwi, słodkich ziemniakach, papryce, arbuzie, dyni, brzoskwiniach i morelach. Korzystnie wpływa na działanie układu odpornościowego, jest niezbędny do właściwego funkcjonowania oczu, a także chroni przez procesami starzenia oraz procesami nowotworowymi.
Likopen
Jest barwnikiem czerwonym, występuje w czerwonych owocach i warzywach, w szczególnie dużych ilościach w: pomidorach, czerwonych grapefruitach, arbuzach oraz morelach. Jak wykazują badania, likopen zmniejsza zachorowalność na raka przełyku, żołądka, okrężnicy i odbytnicy. Chroni także przed chorobami układu krążenia.
Luteina
Występuje w żółtych i pomarańczowych owocach i warzywach oraz w zielonych liściach roślin. Powoduje zwiększenie liczby limfocytów we krwi, co zwiększa odporność organizmu. Jednocześnie zapobiega powstawaniu nowotworów. Poza tym odkłada się w oku w postaci żółtej warstwy ochronnej, zatrzymującej szkodliwe promieniowanie UV.
Astaksantyna
Ma zabarwienie fioletowe, występuje w: glonach, drożdżach, organizmach morskich, np.: krylu, łososiach, krewetkach. Zapobiega procesom starzenia, przyspiesza regenerację mięśni po wysiłku, chroni wątrobę i serce, a także działa przeciwnowotworowo.
