Miażdżyca to główna przyczyna choroby wieńcowej
Zmniejszona tolerancja wysiłku fizycznego jest pierwszym objawem choroby wieńcowej, niepodjęcie leczenia może doprowadzić do zawału.
Choroba wieńcowa jest to stan niedokrwienia mięśnia sercowego spowodowany zmianami w tętnicach wieńcowych, czyli naczyniach zaopatrujących serce w tlen i niezbędne metabolity do jego pracy. Najczęstszą jej przyczyną jest miażdżyca (powyżej 98% przypadków). Tętnice wieńcowe są naczyniami o dosyć małej średnicy dlatego już nawet niewielka ilość blaszki miażdżycowej może prowadzić do ich znacznego zwężenia przez co mięsień sercowy nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. Inne przyczyny choroby wieńcowej to: skurcz tętnic wieńcowych lub zespół sercowy X jednak występują one niezwykle rzadko.
Objawy
Zazwyczaj pierwszym objawem choroby wieńcowej jest zmniejszona tolerancja wysiłku fizycznego. Dzieje się tak, ponieważ podczas wysiłku serce potrzebuje dodatkowej porcji tlenu, aby szybciej pracować i pompować więcej krwi do naszych mięśni, które również mają zwiększony metabolizm podczas wysiłku. Jednak blaszki miażdżycowe uniemożliwiają rozszerzenie się tętnic wieńcowych i ilość tlenu dostarczana sercu jest taka sama jak podczas spoczynku. Wraz z postępem miażdżycy tętnice wieńcowe mają coraz mniejszą średnicę i coraz mniejsza aktywność fizyczna wywołuje ból w klatce piersiowej oraz duszność. Ból w klatce piersiowej odczuwany jest za mostkiem, może promieniować do żuchwy, lewego barku lub ramienia, ustępuje w spoczynku. Może on być wywołany wysiłkiem fizycznym, ale również stresem, ustępuje po przyjęciu nitrogliceryny. Oprócz bólu i duszności mogą występować zawroty i bóle głowy, ból brzucha, nudności lub zmęczenie.
Uwaga!
Jeżeli nagle wystąpi piekący ból w klatce piersiowej, może on promieniować do szyi, żuchwy, lewego ramienia lub barku, ale NIE PRZECHODZI w spoczynku ani po przyjęciu nitrogliceryny, to trzeba szybko zadzwonić po pogotowie – może to być ostry zespół wieńcowy (zawał)!
Czynniki ryzyka
Dzielimy je na dwie grupy – podlegające modyfikacji i niepodlegające modyfikacji. Na te pierwsze, jak sugeruje nazwa, mamy wpływ. Należą do nich: nieprawidłowe żywienie, palenie tytoniu, mała aktywność fizyczna, podwyższone ciśnienie tętnicze, nadwaga lub otyłość, podwyższone stężenie trójglicerydów i cholesterolu LDL oraz obniżone stężenie HDL. Do czynników ryzyka niepodlegających modyfikacji należy wiek (u kobiet powyżej 55. r.ż. u mężczyzn 45. r.ż.), płeć (większe ryzyko wśród mężczyzn) oraz wczesne rodzinne występowanie miażdżycy.
Diagnostyka i leczenie
Chorobę wieńcową diagnozuje się głównie na podstawie EKG spoczynkowego, można też zrobić elektrokardiograficzną próbę wysiłkową. Pomocne są również badania laboratoryjne, takie jak profil lipidowy czy glikemia na czczo. W przypadku wątpliwości lub potrzeby czulszej oceny można wykonać tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny w celu oceny anatomii naczyń wieńcowych oraz stopnia ich uwapnienia (blaszki miażdżycowe zawierają wapń). Leczenie polega na modyfikacji stylu życia z eliminacją czynników ryzyka miażdżycy, tj.: rzucenie palenia, większa aktywność fizyczna, zmiana diety. Podaje się też leki przeciwkrzepliwe, zapobiegające zawałowi oraz leki poprawiające profil lipidowy, aby ograniczyć powstawanie nowych blaszek miażdżycowych. W niektórych wypadkach stosuje się zabiegi inwazyjne mające na celu usunięcie blaszki miażdżycowej.
Podsumowanie
Choroba wieńcowa to stan niedokrwienia serca w wyniku zwężenia światła tętnic wieńcowych. W znacznej większości przypadków przyczyną jest miażdżyca. Pierwszymi objawami choroby wieńcowej są obniżona tolerancja na wysiłek oraz ból w klatce piersiowej wywołany wysiłkiem. Leczenie polega na prowadzeniu odpowiedniego stylu życia (odpowiednia aktywność fizyczna, dobrana dieta, niepalenie papierosów) oraz zażywaniu leków przeciwkrzepliwych i poprawiających profil lipidowy.
Bibliografia
Kopeć G., Zasady leczenia choroby wieńcowej, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 17.12.2014, online: https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/leczenie/77371,zasady-leczenia-choroby-wiencowej [dostęp 16.03.2020]
Kopeć G., Choroba wieńcowa, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 23.05.2017, online: https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/62029,choroba-wiencowa [dostęp 16.03.2020]
Horak E., Ostre zespoły wieńcowe, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 31.01.2020, online: https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/225649,ostre-zespoly-wiencowe-ozw [dostęp 16.03.2020]
Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2017/2018, wyd. 9, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 147–163
W tej samej kategorii