Babka płesznik, Plantago psyllium L., inaczej nazywana jest babką piaskową lub gałęzistą. To roślina jednoroczna z rodziny babkowatych, występująca na terenach piaszczystych. Pochodzi z zachodniego rejonu Morza Śródziemnego i jest szeroko rozpowszechniona w Europie, północnej Afryce i zachodniej Azji. Uprawia się ją dwe Francji, Hiszpanii, państwach byłego Związku Radzieckiego, Pakistanie i Indiach. Jako że podobne działanie do babki płesznik ma siemię lniane, w Polsce uprawia się ją rzadko. Na rynku dostępna jest w postaci białych lub ciemnych nasion.
Surowcem leczniczym pozyskiwanym z tej rośliny są przede wszystkim nasiona, niemniej jednak do celów leczniczych wykorzystuje się też jej ziele. Plantago psyllium zyskało swoją sławę jako naturalny środek przeczyszczający i wspomagający trawienie. Ceni się je ze względu na zawartość śluzu i błonnika.
Nawilżające działanie nasion babki płesznik
Nasiona Plantago psyllium zawierają śluz, dzięki czemu wykazują działanie nawilżające. Śluz ułatwia przesuwanie się mas zalegających w jelitach. Stąd zastosowanie wspomagające przy dolegliwościach układu pokarmowego takich jak: zaparcia, biegunki, hemoroidy, wrzody oraz zespół jelita drażliwego.
Nawilżający śluz z nasion babki płesznik wykorzystuje się także przy kaszlu i zapaleniu oskrzeli jako środek wykrztuśny. Dawniej uważano także, że Plantago psyllium ma też działanie przeciwbólowe.
Zbawienne korzyści dla jelit
Babka płesznik zwiększa lepkość treści jelit, łagodzi ból oraz pozytywnie wpływa na florę bakteryjną układu pokarmowego, działa osłonowo i przeciwzapalnie. Wspomaganie rozwoju dobrych bakterii jelitowych ma istotny wpływ na obniżenie poziomu złego (LDL) i wzrost poziomu dobrego cholesterolu (HDL). A to z kolei zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, np. miażdżycy.
Ukojenie dla skóry
Odżywcze działanie śluzu jest też wykorzystywane w pielęgnacji i leczeniu wysuszonej skóry. Korzyści stosowania okładów naparu z nasion babki płesznik można zauważyć przy dolegliwościach skórnych takich jak: łuszczyca, trądzik czy atopowe zapalenie skóry. Można również sporządzić maseczkę na włosy w przypadku swędzenia i przesuszenia skóry głowy.
Błonnik pomoże przy odchudzaniu
Dowiedziono, że nasiona babki płesznik rośliny zmniejszają uczucie głodu, ograniczają wchłanianie tłuszczu oraz przyspieszają przemianę materii dzięki wysokiej zawartości błonnika. Dlatego ich spożywanie jest polecane osobom dbającym o dietę mającą na celu redukcję wagi.
Pomoc w cukrzycy i chorobach krążenia
Również chorujący na cukrzycę typu 2 mogą wspomóc się spożyciem nasion tej rośliny. Błonnik w nich zawarty zmniejsza poziom glukozy we krwi (nawet o 12%) i cukru w moczu. Regularne przyjmowanie babki płesznik wspomaga prawidłową pracę układu krwionośnego. Cukrzyca natomiast jest dolegliwością bezpośrednio połączoną z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Warto wykorzystać nasiona Plantao psyllium do profilaktyki tych schorzeń.
Przeciwnowotworowe właściwości babki płesznik
Wysoka zawartość błonnika w nasionach babki płesznik może pomóc w profilaktyce antyrakowej jelita grubego. Wiąże on bowiem substancje przyczyniające się do rozwoju tego rodzaju nowotworu i sprawia, że są one szybciej wydalane z organizmu, a tym samym ich kontakt z błoną śluzową jelita jest krótszy. Poza tym błonnik pokarmowy wspiera rozwój prawidłowej flory bakteryjnej jelit, co wzmacnia odporność, a to z kolei ma duże znaczenie w walce z rakiem
W liściach Plantago psyllium wykryto także obecność flawonoidu-7-0-b-glikozydu luteoliny, który zatruwa komórki nowotworowe. Obecność tego związku w połączeniu z wysoką zawartością błonnika sprawia, że zaleca się włączenie babki płesznik do diety osób chorujących na raka jelita grubego.
Prawdopodobnie spożycie babki płesznik może pomóc również w niszczeniu komórek rakowych piersi, nerek oraz skóry.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Osoby cierpiące na niedrożność jelit, bóle brzucha i skurcze w układzie pokarmowym nie powinny stosować babki płesznik. Należy także uważać w przypadku przyjmowania leków – jeśli jednak chcemy mimo wszystko skorzystać z dobroczynnych właściwości tej rośliny, pamiętajmy o zachowaniu co najmniej godzinnego odstępu pomiędzy lekiem a naparem z nasion babki płesznik.
Spożycie Plantago psyllium na kilka dni przed planowaną kolonoskopią może zakłócić wynik tego badania. Jedzenie babki płesznik może w początkowym okresie powodować uczucie pełności i wzdęcia. Przemijają one jednak z czasem, gdy organizm przyzwyczai się do nowego składnika diety.
Sposób zastosowania nasion i dawkowanie
Przy spożywaniu nasion babki płesznik należy zadbać o dostarczenie równocześnie organizmowi sporej ilości wody, gdyż to właśnie w kontakcie z nią uwalniany jest dobroczynny śluz.
Nasiona można jeść na chłodno, jako dodatek do jogurtów, muesli, sałatek lub po prostu w postaci kleiku. Zalecana dzienna dawka to 8 łyżeczek w przypadku dorosłych i 2 łyżeczki dla dzieci.
